موضوع این مقاله، بررسی و تحلیل موانع توسعة اقتصاد ملی- به عنوان یکی از ابعاد توسعه- در ایران در بازة زمانی برنامه­های اول، دوم و سوم توسعه است. پس از بیان مسئلة تحقیق و اثبات آن، راه حل نظری مسئله از طریق ارزیابی انتقادی مفاهیم نظری موجود و درنهایت ساخت دستگاه نظریة ترکیبی- که محصول تلفیق سه نظریة لفت ویچ، نظریة دولت رانتیر و نظریة جامعة کوتاه مدت کاتوزیان است- بیان می­شود. پس از تعریف عملیاتی ...

نظریة اسکاچ پل دربارة انقلاب اسلامی که از تحلیل‌های مطرح در این زمینه است در کتاب موردنظر بررسی و نقد شده است. نویسندة کتاب در طرح نظریات اسکاچ پل و نشان‌دادن اهمیت او در این زمینه و هم‌چنین روش‌شناسی نظریة او دربارة انقلاب‌های اجتماعی مطالب بسیار مناسبی را ارائه کرده است. به‌نظر می‌رسد اشکال عمده در نقد نظریة اسکاچ پل است. نویسنده تلاش کرده است نقدهای وارد بر نظریة اسکاچ پل را دسته‌بندی کند. ا...

نظریة انتخاب عمومی با تمرکز بر دولت جهت تحلیل و درک پیامدهای حاصل از تعامل عناصر موجود در آن، موضعی روشنگرانه نسبت به این نهاد مهمِ تخصیص‏دهنده اتخاذ کرده است. این نظریه با وارد‌کردن ابزارهای علم اقتصاد در علوم سیاسی و تکیه بر برخی مشخصات نهادگرایانه بر بسیاری از مطالعات اقتصادی تأثیر به‌سزایی داشته است. مقالة حاضر در پی درک خاستگاه، نظام تحلیلی و مؤلفه‏های بنیانی نظریة انتخاب عمومی است. به‌منظو...

اخوان الصفا و خلان الوفاء گروهی از فلاسفة مسلمان دارای آرمان ها و دیدگاه های علمی، دینی و سیاسی اند. معرف شناسی آنان مبتنی بر فلسفة یونانی و مبانی دین اسلام است. به عقیدة آنان، یکی از عوامل اصلاح نظام فکری و اجتماعی به کارگیری فلسفة یونانی است. از لحاظ سیاسی، با توجه به انحطاط، فساد و عدم تمرکز سیاسی در دستگاه خلافت عباسی یا تجزیة امپراتوری اسلامی، در مخالفت با آن حکومت و مترصد بنیاد نهادن نظام...

توسعه به‌عنوان مفهومی اساسی در علوم اجتماعی و سیاسی همزمان با تغییرها و دگرگونی‌های عمیق جوامع انسانی از نظر مفهومی و نظری و نیز به‌صورت عملی سیر تحول گسترده‌ای را پشت سر نهاده و پس از آنکه مدت‌ها تحت تأثیر اثبات‌گرایی، تغییرهای کمّی را در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی بررسی و دنبال می‌کرد، به‌تدریج در قالب اقتصاد توسعه و اقتصاد سیاسی شاهد تغییرهای اساسی و کیفی در ایستارها و ساختارها بود و مطالعا...

مقاله حاضر با عنوان«دولت اسلامی و تولیدات فکر دینی» به ارزیابی رابطة قدرت و دانش ‘ به ویژه دانش های دینی چون فلسفه و فقه سیاسی در جهان اسلام می پردازد. دربارة رابطه قدرت/ دانش و طبعاً دولت اسلامی و تولیدات فکر دینی در جامعه اسلامی سه دیدگاه متفاوت بین اندیشمندان مسلمان مطرح شده است:1- نظریة اصالت و تقدم دانش بر قدرت‘2- نظریة همبستگی متقابل قدرت /دانش 3- نظریة اصالت عمل و تقدم قدرت بر دانش. نوشت...

در حوزة نظری، یکی از مهم‌ترین مشکلات علم سیاست در جامعة ایران، آشفتگی مفاهیم سیاسی است. به جرأت می‌توان گفت این آشفتگی حتی در مهم‌ترین مفهوم علوم سیاسی یعنی«دولت» نیز وجود دارد. در حوزة عملی نیز یکی از مهم‌ترین موانعرشد و گسترش جامعة مدنی در تاریخ معاصر و ایران امروز، پایداری ساختار «اختلاف» بین «ملت» و «دولت» است؛ زیرا واژة «دولت» چه در متون ادبی کهن و چه در زبان نوشتار و گفتار امروز ما کاربرد...

درک نوع اندیشه و فلسفۀ سیاسی حاکم بر دولت و نظام سیاسی برای پی‌ریزی نظریۀ حقوق کیفری ضروری است؛ زیرا جواز دولت در استفاده از حقوق کیفری در بادی امر مبتنی بر نظریه‌ای است که بر اساس آن دولت مشروعیت می‌یابد و حوزۀ وظایف و اختیاراتش مشخص ‌می‌شود. در جوامع اسلامی ورود اندیشۀ مشروطه‌گرایی یا قانون‌اساسی‌گرایی، حقوق کیفری را با چالش‌ها و دوگانه­های بسیاری در هدف، منبع، مرجعِ وضع و روش مواجه کرده است. ...

جامعة ایران نیز در چند دهة گذشته شاهد تجربه جنبش های دانشجویی بوده است. این جنبش ها پیشقراول جنبش های ملی و سراسری، از جمله نهضت ملی نفت (1332)، انقلاب اسلامی (1357) و جنبش اصلاحی (1376) بوده اند. چرا جنبش های دانشجویی به راه می افتند؟ این مقاله می کوشد از منظر پنج نظری? جامعه شناختی به این پرسش پاسخ دهد و پس از آن، تجربة جنبش دانشجویی در ایران را ارزیابی خواهد کرد. در پایان، دلایل افول فعالیت ...